โรครากเน่าและโคนเน่า (Root and foot rot)
โรครากเน่าโคนเน่าเป็นโรคระบาดร้ายแรงสำหรับพืชล้มลุกและไม้ยืนต้นเนื้ออ่อน ทำให้เกิดความเสียหายอย่างใหญ่หลวงสำหรับผู้ที่ปลูกกฤษณาและยางพารารวมถึงเกษตรกรที่ปลูกส้มและมะนาวด้วย
ลักษณะการระบาดจะเกิดมากในฤดูฝน หรือในแปลงปลูกที่มีความชื้นสูงการติดต่อในแนวน้ำขังในสวนและแนวที่น้ำไหล ทำให้เกิดการตายเป็นหย่อม ในรัศมีเป็นวงกลม , ตายเป็นแถว หรือในบางกรณีอาจถึงขั้นตายยกสวน หากไม่มีการป้องกันและรักษาอย่างถูกวิธี
ทั้งนี้ ในรอบสองถึงสามปีที่ผ่ามานี้เกิดการระบาดที่รุนแรงกว่าหลายปีที่ผ่านมา ทำให้เกิดการตายของต้นกฤษณาและยางพาราในประเทศไปแล้วหลายแสนต้น ผมจึงได้นำเอาข้อมูลมาลงไว้ให้เกษตรกรได้ศึกษาเพื่อเป็นแนวทางป้องกันและแก้ไขต่อไป
สาเหตุของโรค
เกิด
จาก
เชื้อ
รา
Pythium aphanidermatum (Edson) Fitz และ
Phytophthora palmivora (E.J. Butter) E.J. Butter
ลักษณะอาการของโรค
| ในระยะต้นกล้า |
จะเกิดกับต้นกล้าอ่อน
ทำให้ส่วนของลำต้นบริเวณผิวดินมีลักษณะฉ่ำน้ำแล้วยุบเป็นแถบ
ๆ และตายในที่สุด (ลักษณะอาการเน่าคอดิน)
ถ้าเป็นมาก
ต้นจะหักพับบริเวณโคนต้นหรือเหี่ยวตาย
|
| ในต้นโตแล้ว |
จะมีอาการเน่ารอบ ๆ
ลำต้นเป็นสีน้ำตาลหรือสีดำ
มีกลิ่นเหม็น
รอยเน่าอาจจะขยายตัวขึ้นด้านบนของลำต้นหรือขยายลงส่วนราก
ทำให้รากเน่าด้วย มีสีน้ำตาล
|
| โรคที่เกิดกับกฤษณาต้นโต |
มักพบในแปลงที่ดินมีการระบายน้ำไม่ดี
โดยเชื้อราจะเข้าทำลายรากแขนงและลุกลามไปยังรากแก้ว
และระบบรากทั้งต้น
ทำให้รากเน่าเปื่อยเป็นสีน้ำตาลหลุดขาดได้ง่าย
ต้นแคระแกรน ใบเหลือง ก้านใบลู่ลง
และหลุดร่วงได้ง่าย
ต้นกฤษณาจะเหลือใบยอดเป็นกระจุกและตายในที่สุด
บริเวณโคนต้นจะเน่าชุ่มน้ำ
มีสีน้ำตาลเยิ้มออกมา
และต้นจะหักล้มพับบริเวณโคนต้นได้ง่าย
โรคโคนเน่าและรากเน่าของกฤษณาต้นโต
โดยทั่วไปจะเกิดจากเชื้อรา Phytophthora
palmivora
|
การแพร่ระบาด
เชื้อราพิเที่ยม และไฟท๊อพทอร่า
เป็นเชื้อราที่แพร่กระจายในดินที่มีน้ำขัง
หรือระบายน้ำไม่ดี
โดยเชื้อราจะสร้างสปอร์ซึ่งว่ายไปตามน้ำได้และเข้าทำลายที่รากฝอยและลุกลาม
ต่อไป
การป้องกันและกำจัด
| 1. |
ในสวนที่มีโรคนี้ระบาด
ควรปลูกพืชอื่นทดแทน
การปลูกซ้ำที่จะทำให้การระบาดของโรคมากขึ้น
ต้นที่เป็นโรคต้องถอนและเผาทิ้งทันที |
| 2. |
การเตรียมแปลงปลูก ต้องระบายน้ำได้ดี
ไม่มีน้ำขังแฉะ
ควรเพาะกล้ากลางแดดจะทำให้ต้นกล้าแข็งแรง |
| 3. |
คลุกเมล็ดก่อนปลูกด้วยสารฆ่าเชื้อรา
เช่น metalaxyl จะช่วยควบคุมโรค |
| 4. |
การควบคุมโรครากเน่าและโคนเน่าในแปลงปลูกที่มีประวัติการเกิดโรคและการปลูกทดแทน
โดยขุดดินบริเวณต้นที่ตายออกให้เป็นหลุมขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง
30 ซม.
แล้วนำดินจากแหล่งที่ไม่เคยปลูกกฤษณาหรือดินจากบริเวณที่ไม่เป็นโรคมาใส่แทน
ซึ่งวิธีนี้เป็นการเพิ่มจุลินทรีย์ที่ยับยั้งเชื้อราสาเหตุโรค
และยังทำให้ดินโปร่งไม่ขังน้ำ
ลดปัญหาโรคนี้ได้ |
